Trong những năm qua, tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, tủ sách trường học phát triển mạnh mẽ đã góp phần không nhỏ trong việc hình thành sớm và duy trì bền vững thói quen đọc sách của trẻ em, khơi dậy tinh thần ham đọc sách, coi trọng tri thức, kích thích tinh thần tự đọc, tự học. Nhiều tủ sách gia đình, dòng họ đang lưu giữ các bộ sưu tập tài liệu quý, hiếm. Một số tủ sách đã mở rộng thành không gian đọc phục vụ cộng đồng, cùng với mạng lưới không gian đọc, phòng đọc cơ sở trở thành một mắt xích trong hệ thống thư viện trực tiếp phục vụ người dân. Các hoạt động khuyến đọc phù hợp với loại hình này triển khai được cộng đồng đón nhận và thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Tuy nhiên, hoạt động của các tủ sách còn mang tính phong trào, tự phát, nguồn tài nguyên thông tin, đặc biệt các tư liệu quý, hiếm chưa được hệ thống, bảo quản và phát huy giá trị một cách hiệu quả...

Thực hiện yêu cầu tại Chỉ thị 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ, để phát triển và nhân rộng mô hình tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, tủ sách trường học, mô hình “Gia đình đọc sách - Gắn kết yêu thương”, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đề nghị các địa phương rà soát, đánh giá tình hình hoạt động các mô hình tủ sách trên địa bàn; vận động xây dựng và nhân rộng các mô hình hoạt động hiệu quả tại địa phương; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức về tầm quan trọng, tính bền vững của việc xây dựng thói quen, duy trì văn hóa đọc gắn kết các thế hệ trong gia đình, dòng họ; ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ các mô hình tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, tủ sách trường học tại địa phương có phục vụ cộng đồng, đảm bảo đúng quy định pháp luật và phù hợp tình hình, thực tiễn địa phương.

Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An cũng đã có văn bản chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo và các sở, ngành, địa phương liên quan: i. xây dựng chương trình phối hợp hoặc lồng ghép vào các chương trình phối hợp công tác đang thực hiện để triển khai phong trào xây dựng tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, mô hình “Gia đình đọc sách - Gắn kết yêu thương”; ii. Biên soạn tài liệu hướng dẫn xây dựng tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ phù hợp với điều kiện thực tiễn, văn hóa truyền thống của cộng đồng dân cư tại địa phương; hướng dẫn phương pháp hình thành và duy trì thói quen đọc sách từ gia đình, dòng họ; iii.  Vận động, hướng dẫn xây dựng, bảo quản và phát huy giá trị các bộ sưu tập tài liệu, tư liệu quý hiếm trong các tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ trên địa bàn hướng tới hình thành hồ sơ di sản tư liệu. Triển khai các hoạt động bồi dưỡng, hỗ trợ chuyên môn nghiệp vụ, luân chuyển tài nguyên thông tin tới tủ sách, không gian đọc có phục vụ cộng đồng; iv. Tổ chức hoặc hướng dẫn tổ chức các hoạt động khuyến đọc gắn với việc phát huy hiệu quả của các tủ sách, mô hình “Gia đình đọc sách- Gắn kết yêu thương” với các hoạt động như: Đọc sách cùng con, Làm quen với sách, Đọc sách cho con/cháu nghe, Gia đình cùng đọc, Tủ sách cho em…; tổ chức cuộc thi ảnh về các thế hệ gia đình đọc sách, tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm truyền cảm hứng và duy trì thói quen đọc sách trong gia đình, dòng họ, các hoạt động liên quan đến sách có sự tham gia của nhiều thế hệ trong gia đình, của phụ huynh và học sinh tại trường học…; v. Chuẩn hóa tủ sách trường học gắn với hoạt động thư viện trường học, hướng dẫn lựa chọn bổ sung, luân chuyển sách tham khảo phù hợp theo lứa tuổi, nội dung chương trình dạy và học của trường từ hệ thống thư viện công cộng; đa dạng hóa các mô hình tủ sách và hoạt động khuyến đọc trong nhà trường.

Trần Long